Có những buổi chiều, khi nắng bắt đầu dịu, gió từ giàn hoa giấy lùa vào căn bếp nhỏ, tôi lại thấy thèm được nấu một bữa cơm đơn giản, đầy ắp hương vị quê nhà. Giữa bộn bề những món ăn thời thượng ngoài kia, tôi vẫn luôn dành một góc thương nhớ cho hai món ăn bình dị: thịt kho dứa và cá đối biển kho.
Mỗi lần nhớ đến thịt kho dứa, tôi lại nhớ bà ngoại – người phụ nữ nhỏ bé với đôi tay thoăn thoắt bên bếp lửa hồng. Bà từng bảo: “Món kho ngon nhất không phải là món dùng nhiều gia vị, mà là món giữ được vị ngọt tự nhiên của thịt, thêm chút chua thanh của dứa, vậy là đủ.” Quả thật, chẳng cần cầu kỳ, chỉ cần vài miếng thịt ba chỉ tươi rói, một quả dứa chín vừa phải, ít nước mắm thơm nức mũi và vài nhánh hành tím, món ăn đã thơm nức gian bếp.
Tôi vẫn nhớ những bước bà làm: thịt heo thái miếng vừa ăn, ướp sơ với chút nước mắm, đường, tiêu. Dứa gọt sạch, bỏ mắt, cắt miếng vừa miệng. Khi chảo nóng, bà phi hành tím cho thơm rồi thả thịt vào đảo săn, đến khi miếng thịt chuyển màu cánh gián óng ánh, dứa mới được cho vào. Cái ngọt béo của thịt quyện cùng vị chua dịu của dứa, thêm chút cay nồng thoang thoảng của tiêu xay, tạo nên một món kho vừa đậm đà, vừa dễ ăn, lại không hề ngán.
Những ngày trời trở gió, chỉ cần một chén cơm trắng dẻo thơm, chan chút nước thịt sóng sánh từ nồi kho, gắp thêm vài miếng dứa mềm ngọt, thế là ấm lòng cả nhà.
Cũng vào những ngày đó, mẹ tôi lại thích kho thêm nồi cá đối biển. Loại cá này thân hình nhỏ nhắn, vảy bạc sáng, thịt chắc và ngọt. Người miền biển gọi cá đối như gọi một người bạn cũ, bởi nó gắn bó với bao mùa biển đầy ắp cá tôm.
Cá đối biển kho không cần quá nhiều gia vị cầu kỳ. Tôi học mẹ cách chọn cá tươi: mắt cá trong veo, da sáng bóng, mang còn đỏ hồng. Cá đem về chỉ cần làm sạch, để ráo, rồi ướp chút muối tiêu cho thấm. Khi kho, mẹ hay thắng đường cho đến khi chuyển màu nâu cánh gián, rồi thả cá vào. Tiếng xèo xèo vang lên, mùi thơm dậy khắp nhà.
Món cá kho đúng điệu phải được nấu trên lửa nhỏ, để từng thớ cá ngấm đều nước màu, quyện vị mặn ngọt đậm đà. Thỉnh thoảng mẹ rắc thêm ít tiêu xanh, vài lát ớt tươi, cho món ăn thêm nồng nàn. Thịt cá đối biển khi kho mềm nhưng không bở, xương cá nhỏ nhừ ra, ăn vào vừa bùi, vừa thơm.
Đến bữa, cả nhà quây quần bên mâm cơm giản dị: một nồi thịt kho dứa sóng sánh, một đĩa cá đối kho thơm lừng, thêm bát canh rau muống luộc chan nước mắm tỏi ớt. Không cần mỹ vị cao sang, chỉ thế thôi mà đủ làm ấm lòng những ngày xa quê, đủ để ta thấy bình yên giữa dòng đời hối hả.
Thịt kho dứa và cá đối biển kho – hai món ăn ấy, đối với tôi, không chỉ là bữa cơm thường nhật, mà còn là ký ức, là tình yêu, là sự gắn kết bền chặt giữa những thế hệ trong gia đình.
Xem thêm món cá vược làm sạch
Và nếu một ngày bạn cảm thấy mệt mỏi, hãy thử tự tay nấu hai món ăn ấy. Chỉ cần chậm rãi chuẩn bị từng nguyên liệu, nghe tiếng lửa reo bên nồi kho, ngửi mùi thơm thoang thoảng bay ra từ bếp nhỏ, tôi tin rằng, bạn sẽ thấy tâm hồn mình được sưởi ấm lạ kỳ
