Cao ích mẫu dạng nước là gì? Ích mẫu là cây thuốc rất nổi tiếng, được sử dụng từ lâu đời trong y học cổ truyền của các nước phương Đông như Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản. Mặc dù được sử dụng phổ biến ở châu Á nhưng loài cây này không chỉ phân bố ở đây mà còn có mặt ở nhiều vùng khác trên thế giới bao gồm cả châu Phi và châu Mỹ.
Danh pháp khoa học của ích mẫu là Leonurus japonicus hay Herba leonuri Heterophylla, đây là loài thực vật thuộc họ Hoa môi (Lamiaceae). (cao ích mẫu nước)
Hầu như tất cả các bộ phận của cây ích mẫu đều có thể dùng để làm dược liệu. Thời điểm thu hoạch ích mẫu tốt nhất là lúc cây có nhiều lá và sắp sửa ra hoa. Người ta thường sẽ cắt 1 đoạn khoảng 30 – 40 cm tính từ ngọn cây, để lại phần gốc để cây tiếp tục đâm chồi và có thể thu hoạch thêm đc 1 – 2 lần nữa.
Cao ích mẫu là nguyên liệu được chế biến từ nguồn nguyên liệu ích mẫu tươi hoặc khô. Cao ích mẫu có nhiều loại khác nhau như cao lỏng, cao mềm, cao đặc… tùy thuộc vào độ ẩm và hàm lượng nước bên trong.
Cao lỏng ích mẫu là dạng bào chế có độ ẩm cao nhất, thể chất dạng nước lỏng sánh, có màu nâu đậm. Từ nguồn nguyên liệu ích mẫu tươi ban đầu, để sản xuất ra cao ích mẫu dạng nước thì cần phải thực hiện quy trình gồm 4 bước cơ bản sau đây:
Bước 1 – sơ chế ích mẫu: ích mẫu tươi sau khi thu hoạch về sẽ được rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn và tạo chất, sau đó để ráo nước hoặc phơi khô 1 nắng.
Bước 2 – nấu cao ích mẫu: ích mẫu sau khi được sơ chế sẽ được nấu ở trong nồi nấu cao dược liệu chuyên dụng. Dung môi thường được sử dụng để nấu cao ích mẫu là nước.
Bước 3 – lọc bỏ bã ích mẫu: sau giai đoạn nấu cao, phần dịch lỏng ích mẫu sẽ được lọc qua rây tương ứng để loại bỏ phần bã dược liệu.
Bước 4 – cô đặc: phần dịch chiết sẽ tiếp tục được đun trong nồi ở nhiệt độ thấp để loại bỏ bớt lượng nước. Giai đoạn này sẽ kết thúc khi cao ích mẫu đạt đến hàm lượng độ ẩm quy định.
Cao ích mẫu dạng nước có tác dụng gì?
Ích mẫu là vị thuốc rất tốt cho phụ nữ với nhiều công dụng khác nhau. Theo y học cổ truyền, ích mẫu có vị cay đắng, tính hơi hàn, quy kinh vào can, tâm bào, tỳ, có tác dụng chính là: hoạt huyết, điều kinh, khứ ứ, sinh huyết mới, lợi tiểu, giải độc, tiêu viêm…
Ích mẫu thường có mặt trong các bài thuốc đông y dùng cho phụ nữ trong các trường hợp: kinh nguyệt không đều, thống kinh, vô sinh, khí hư, sản hậu, đau bụng sau khi sinh, huyết vận, tắc tia sữa, căng tức ngực tại bầu sữa…
Không chỉ có vậy, một số nghiên cứu khoa học hiện đại còn chỉ ra được các tác dụng dược lý khác của ích mẫu, đó là:
Giúp kháng khuẩn, ức chế một số loại vi khuẩn gây bệnh.
Giúp kích thích tử cung, tăng co bóp tử cung, có thể dùng trong trường hợp phụ nữ bị sa tử cung.
Giúp an thần, giảm căng thẳng thần kinh. (bán cao ích mẫu)
Giúp lợi tiểu, tăng lượng bài tiết nước tiểu.
Giúp hạ huyết áp, làm chậm nhịp tim, cải thiện vi tuần hoàn bị rối loạn.
Những lưu ý quan trọng khi dùng cao ích mẫu dạng nước
Đa phần các nguyên liệu cao ích mẫu dạng nước trên thị trường hiện nay đều được đóng gọi dưới dạng lọ tiện lợi cho quá trình sử dụng của người tiêu dùng. Chúng ta có thể sử dụng dễ dàng theo hướng dẫn được in trên bao bì.
Tuy nhiên cần phải lưu ý rằng: không được sử dụng cao ích mẫu một cách tùy tiện khi không có lời khuyên từ các chuyên gia y tế vì có thể có nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe trong một vài trường hợp nhất định.
Những lưu ý khi sử dụng cao ích mẫu chúng ta cần phải ghi nhớ là:
Không sử dụng trong trường hợp phụ nữ đang mang thai vì ích mẫu có thể gây ra tình trạng sảy thai.
Không sử dụng nếu có tiểu sử vị dị ứng hoặc mẫn cảm với bất kỳ thành phần nào có trong cao ích mẫu để tránh bị dị ứng cũng như sốc phản vệ.
Dùng đúng theo liều lượng quy định hoặc theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Không dùng sai liều hoặc dùng kéo dài trong một khoảng thời gian quá lâu.
